De laatste jaren zet ik bij nagenoeg elke bijeenkomst een tolk in. Het verschaft mij toegang tot communicatie, volwaardige deelname aan …. en het scheelt bákken energie in het verstaan. Voorheen ging ik óf niet óf met mijn eigen microfoon met bijbehorende onzekerheid en inspanning of ik genoeg mee zou krijgen. Er is nog altijd spanning vooraf als ik assertief moet zijn. Assertief zijn betekent mijzelf direct op de voorgrond zetten met mijn behoefte, mijn microfoon en eventueel tolk. Wetend dat de organisatoren/sprekers wel andere dingen aan hun hoofd hebben dan dat een bezoeker nog iets extra’s vraagt.
Het betrof een programma met 2 redelijk bekende sprekers die voorgesteld werden door iemand van de organisatie. Die dag waren er 2 organisatoren (Org1 en Org2) en we stapten bij binnenkomst direct op Org1 af. Een hartelijk ontvangst volgde (vooraf hadden we al mailcontact hierover en ze was goed op de hoogte) en ze keek meteen mee wat mogelijk een goede plek was. De tolk en ik gingen vast zitten, voordat de zaal vol zou stromen. Org2 kwam binnen en wees de tolk direct en stellig een andere plek aan, bijna helemaal aan de zijkant. De tolk vroeg wat maakte dat de huidige plek niet kon. Het verpestte het mooie plaatje en het zou teveel afleiden. De tolk legde uit dat het dan teveel tijd kost van de spreker naar de tolk te kijken. Het maakte hem niet uit; hij wilde geen discussie en opnieuw werd ze op haar plek gewezen. Terwijl dit speelde, tolkte ze wat er gaande was. Ik gebaarde dat het mogelijk moet zijn een compromis te vinden en ergens halverwege ook wel prima was. Die plek kreeg ze uiteindelijk, maar de spanning was voelbaar en zichtbaar. Dan mijn microfoon. Org1 had al zo lief voor mij geprobeerd deze vooraf aan de (bekende!) hoofdspreker te geven, maar deze wilde het niet op, want het was onhandig of wat ook… Hij had een jasje dat uit zou gaan. Ik kreeg het niet precies mee. De microfoon mocht wel neergelegd worden en hij zou het dan wel pakken. De “voorstelling” begon. De microfoon lag op de stoel waar hij af en toe op zat en hij schoof deze opzij. Ik durfde, na alles, niet te vragen of hij de microfoon alsnog op wilde doen. Bijna aan het eind van zijn voorstelling vroeg hij van wie de microfoon was: ”Eh… van mij… Ik zou het fijn vinden als u het opdeed.” Hij keek ernaar, schudde zijn hoofd, zei iets wat ik niet verstond en gaf het aan de tolk………… Einde ochtendprogramma.
Tijdens de lunch bespraken de tolk en ik wat er gebeurde en hoe we het middagprogramma aan zouden pakken. Boos en teleurgesteld waren we. Wellicht zou het helpen als ik Org2 zelf zou spreken. Wat volgde was een voor mij heel onbevredigend gesprek. Daarin is heel veel gezegd wat ik jullie zal besparen, maar op mijn laatste vraag kwam een antwoord, waardoor ik van binnen brak. Ik vroeg hoe of we het middagprogramma goed in konden gaan. Dat lag geheel aan ons, want zei hij: ”ik accepteer niet dat jij mijn dag kapot maakt" (alsof ik daarvoor verantwoordelijk was) en: "jij mag niet verwachten dat alles om jou draait. IIK klapte dicht en dacht alleen maar: "ik ga ook veel liever in de anonimiteit en zonder anderen lastig te vallen in de massa op. Het laatste wat ik wil is alle aandacht naar mij toe trekken. En al helemaal niet op deze manier!"". Ik ronde het gesprek af met dat ik er over na ga denken of ik überhaupt nog wil blijven. “Dat is aan jou”, was zijn reactie.
De tranen kwamen nadat hij weg was. We besloten buiten met een wandeling tot rust te komen en daarna te beslissen wat we zouden doen. De tolk pakte even haar rust en ik maakte een wandeling met een collega en vertelde kort wat zich had afgespeeld, want zij en meerderen hadden wel het e.e.a. gezien en opgevangen. De aandacht was ongewild toch op mij gevestigd. Al pratend wees deze collega mij op de spreker van die middag die we tegen kwamen. Als vanzelf stond ik met herpakte assertiviteit bij hem en stelde mij voor met mijn bekende vaste zin: ”Ik ben Marjan en ernstig slechthorend en om je goed te verstaan helpt het mij als ik je gezicht goed zie”. Zijn reactie, zoals de meesten hebben: “oh prima, goed dat je het zegt”. Ik vroeg of hij de spreker van de middag was en ja dat was hij. Ik vroeg of het een probleem zou zijn een extra microfoon voor mij te dragen en nee zeker niet. Pff…. Goede start..... Nu de tolkvraag: of het mogelijk is de tolk direct naast zijn “podiumplek” te stallen, zodat ik het zo goed mogelijk kon volgen. Dat ook niet: “al komt ze bij mij op schoot zitten, helemaal geen probleem”. Hij zag de opluchting en ik bedankte en benoemde dat het fijn is dat het zo kan. De tolk sloot even aan bij ons gesprek en een leuk en geanimeerd gesprek volgde over onze vakken. Hij was er de ochtend ook al bij en vroeg door…….. en ja…….. ik vertelde dat het die ochtend niet zo soepel was verlopen met microfoon, tolkinzet en plaatsbepaling daarvan. Ik benadrukte nog dat hij daar absoluut niets mee mocht doen! Dat zou hij niet………..
Zijn cabaretier-achtige voorstelling begon. Deze heb ik vele malen beter kunnen volgen dan de eerste. En zo heerlijk gelachen. Het was interactief en in verbinding met het publiek, doordat hij werkelijk oog en oor had voor de mensen daarin. De vrouw die nu gezien mocht worden, omdat ze als kind niet werd gezien en zich er nu hard voor maakt dat de kinderen van nu wél gezien worden. De vrouw die zo graag wil dat onze beroepsgroep gezien wordt, omdat we zulk goed werk leveren en zijn lachen dat maar niet stopte bij de opmerking over wildgroei in de natuur…….. En tot slot de tolk……… Hij begon de zin al met: “dit gaat ze niet leuk vinden, maar ik doe het toch…………” Hij vertelde hoe deze dag hem zoveel had gebracht en gaf verschillende gesprekken als voorbeeld en sloot af met het gesprek met de tolk, waarin hij had gevraagd wat haar motivatie was om dit werk te doen. En dat hij het zo fantastisch vind dat zij in de keuze voor talen voor Gebarentaal heeft gekozen en die zo mooi weet te vertolken. Dat de tolk deze aandacht kreeg, ontroerde mij. Zij heeft dit zooooo verdiend! Tranen rolden over mijn wangen, want dat deze taal bestaat en dat er tolken zijn, betekent voor mij en zoveel doven en slechthorenden zo enorm veel. De gebarentaal (Nederlands met Gebaren in mijn geval) heeft mij ook veel gebracht: toegang tot communicatie! En daarmee de mogelijkheid volwaardig deel te nemen aan …….tsa… van alles…
Net als de eerste spreker ontving ook deze spreker na afloop een gigantische bos bloemen.
Echter; die gaf hij direct door aan de tolk.
Een mooier, hartverwarmender en meer ondersteunende signaal kon hij niet afgeven!
Terwijl dit laatste stuk geschreven wordt zit ik met ringleiding naar Spotify te luisteren en draait een nummer van Jamie Lawson “Wasn’t expacting that”……….. Precies dat…. Blij dat we gebleven zijn!
Comments